
การจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้าให้ถูกต้องตามกฎหมาย จำเป็นแค่ไหน ทำอย่างไร
เมื่อคุณตัดสินใจเปิดร้านค้า ไม่ว่าจะเป็นร้านชำเล็ก ๆ หน้าบ้าน หรือร้านขายสินค้าออนไลน์ สิ่งหนึ่งที่ผู้ประกอบการหลายคนอาจมองข้ามคือ การจดทะเบียนพาณิชย์ ซึ่งเป็นขั้นตอนสำคัญตามกฎหมายที่ผู้ประกอบการควรดำเนินการ บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับการจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้า ขั้นตอน เอกสารที่ต้องเตรียม และข้อควรรู้สำคัญสำหรับผู้ประกอบการร้านค้ารายย่อย
ทะเบียนพาณิชย์ คืออะไร ทำไมต้องจดทะเบียนพาณิชย์
การจดทะเบียนพาณิชย์ คือ การจดทะเบียนเพื่อยืนยันว่าคุณกำลังดำเนินธุรกิจค้าขายหรือให้บริการอย่างถูกต้องตามกฎหมาย เปรียบเสมือนการแจ้งให้รัฐบาลและสาธารณชนทราบว่าคุณมีร้านค้าชื่ออะไร ตั้งอยู่ที่ไหน และประกอบกิจการประเภทไหน
ประโยชน์ของการจดทะเบียนพาณิชย์ มีหลายข้อ ไม่ว่าจะเป็น
- เป็นการแสดงตัวตนทางกฎหมาย: ทำให้ธุรกิจของคุณมีตัวตนทางกฎหมาย สามารถทำธุรกรรมต่าง ๆ ได้ถูกต้อง
- เพิ่มความน่าเชื่อถือ: ลูกค้าและคู่ค้าจะมั่นใจมากขึ้นเมื่อทราบว่าร้านค้าของคุณจดทะเบียนถูกต้อง
- สามารถขอสินเชื่อธุรกิจ: ธนาคารและสถาบันการเงินจะพิจารณาปล่อยกู้ให้ร้านค้าที่จดทะเบียนถูกต้อง
- ได้รับสิทธิประโยชน์จากภาครัฐ: สามารถเข้าร่วมโครงการสนับสนุนต่าง ๆ จากภาครัฐได้
- เปิดโอกาสทางธุรกิจ: สามารถเป็นตัวแทนจำหน่ายสินค้าหรือเป็นคู่ค้ากับบริษัทใหญ่ ๆ ได้
การจดทะเบียนพาณิชย์เป็นการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติทะเบียนพาณิชย์ พ.ศ. 2499 ซึ่งกำหนดให้ผู้ประกอบพาณิชยกิจต้องจดทะเบียนภายใน 30 วันนับแต่วันเริ่มประกอบกิจการ
ใครบ้างที่ต้องจดทะเบียนพาณิชย์
ตามกฎหมาย ผู้ประกอบการในรูปแบบต่อไปนี้ต้องจดทะเบียนพาณิชย์
- บุคคลธรรมดา (กิจการเจ้าของคนเดียว): เช่น ร้านขายของชำที่เปิดโดยบุคคลคนเดียว
- ห้างหุ้นส่วนสามัญ: การร่วมลงทุนระหว่างบุคคลตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป โดยไม่ได้จดทะเบียนเป็นนิติบุคคล
- นิติบุคคลที่ตั้งขึ้นตามกฎหมายต่างประเทศ: ที่มาประกอบธุรกิจในประเทศไทย
- ห้างหุ้นส่วนจดทะเบียน (ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลและห้างหุ้นส่วนจำกัด)
- บริษัทจำกัด: ประกอบพาณิชยกิจประเภทซื้อขายสินค้าหรือบริการผ่านอินเทอร์เน็ต
โดยกิจการเหล่านี้ต้องมีลักษณะพาณิชยกิจที่เข้าข่ายต้องจดทะเบียนตามที่กฎหมายกำหนด
แล้วร้านชำ ร้านโชห่วย ต้องจดทะเบียนพาณิชย์หรือไม่?
ร้านขายของชำ หรือร้านโชห่วย ต้องจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้าหากมีลักษณะตามเกณฑ์ดังนี้
- ขายสินค้ารวมทั้งสิ้นในวันหนึ่งขายได้เป็นเงินตั้งแต่ 20 บาทขึ้นไป หรือ
- มีสินค้าไว้เพื่อขายมีค่ารวมทั้งสิ้นเป็นเงินตั้งแต่ 500 บาทขึ้นไป
จะเห็นได้ว่าเกณฑ์ค่อนข้างต่ำ ทำให้ร้านค้าปลีกเกือบทั้งหมดต้องจดทะเบียนพาณิชย์ ยกเว้นการค้าเร่หรือการค้าแผงลอยที่ได้รับการยกเว้น
ทั้งนี้ การที่ร้านโชห่วยจดทะเบียนพาณิชย์ยังช่วยเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงแหล่งเงินทุนและการสนับสนุนจากภาครัฐ เช่น โครงการช่วยเหลือร้านค้าปลีกรายย่อยต่าง ๆ
เอกสารที่ต้องเตรียมสำหรับการจดทะเบียนพาณิชย์
สำหรับบุคคลธรรมดาที่ต้องการจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้า เอกสารที่ต้องเตรียมมีดังนี้
- แบบคำขอจดทะเบียนพาณิชย์ (แบบ ทพ.) ซึ่งขอได้จากหน่วยงานที่รับจดทะเบียน
- สำเนาบัตรประจำตัวประชาชนของผู้ประกอบพาณิชยกิจ พร้อมลงนามรับรองสำเนาถูกต้อง
- สำเนาทะเบียนบ้านของผู้ประกอบพาณิชยกิจ พร้อมลงนามรับรองสำเนาถูกต้อง
- หนังสือให้ความยินยอมให้ใช้สถานที่ตั้งสำนักงาน (กรณีที่เป็นพื้นที่ของผู้อื่น)
- สำเนาสัญญาเช่า (กรณีเช่าสถานที่) พร้อมลงนามรับรองสำเนาถูกต้อง
- แผนที่แสดงที่ตั้งของสถานประกอบการ โดยสังเขป
- หนังสือมอบอำนาจ (กรณีไม่สามารถยื่นด้วยตนเอง) พร้อมสำเนาบัตรประชาชนของผู้รับมอบอำนาจ
กรณีที่เป็นร้านค้าออนไลน์ อาจต้องเตรียมเอกสารเพิ่มเติม เช่น รายละเอียดเว็บไซต์หรือแพลตฟอร์มที่ใช้ในการขายสินค้า

ขั้นตอนการจดทะเบียนพาณิชย์
การจดทะเบียนพาณิชย์มีขั้นตอนที่ไม่ซับซ้อนแต่สำคัญมากสำหรับผู้ประกอบการร้านค้า การจดทะเบียนพาณิชย์มีขั้นตอนดังนี้
- เตรียมเอกสาร: รวบรวมเอกสารที่จำเป็นทั้งหมดตามที่ระบุข้างต้น
- กรอกแบบคำขอ: กรอกข้อมูลในแบบคำขอจดทะเบียนพาณิชย์ (แบบ ทพ.) ให้ครบถ้วน
- ยื่นคำขอ: นำเอกสารทั้งหมดไปยื่นที่หน่วยงานรับจดทะเบียนในพื้นที่ที่สถานประกอบการตั้งอยู่
- ชำระค่าธรรมเนียม: จ่ายค่าธรรมเนียมการจดทะเบียนพาณิชย์ 50 บาท
- รับใบทะเบียนพาณิชย์: เมื่อนายทะเบียนตรวจสอบเอกสารและอนุมัติ คุณจะได้รับใบทะเบียนพาณิชย์ที่ต้องเก็บไว้แสดงที่ร้าน
ปัจจุบันในบางพื้นที่สามารถยื่นจดทะเบียนผ่านระบบออนไลน์ (e-Registration) ได้ ซึ่งจะช่วยให้สะดวกและรวดเร็วขึ้น แต่ยังต้องนำเอกสารไปยื่นต่อเจ้าหน้าที่โดยตรงในขั้นตอนสุดท้าย
สถานที่จดทะเบียนพาณิชย์
การจดทะเบียนพาณิชย์สามารถทำได้ที่
- กรุงเทพมหานคร
○ สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง กรุงเทพมหานคร
○ สำนักงานเขตที่สถานประกอบการตั้งอยู่ - ต่างจังหวัด
○ เทศบาล
○ องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.)
○ เมืองพัทยา
โดยจะต้องไปจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้าในเขตพื้นที่ที่ร้านตั้งอยู่เท่านั้น
ค่าธรรมเนียมและระยะเวลา
เมื่อเตรียมตัวจดทะเบียนพาณิชย์ คุณควรทราบถึงค่าใช้จ่ายที่ต้องเตรียมและกรอบเวลาที่กฎหมายกำหนด เพื่อให้ดำเนินการได้อย่างถูกต้องและทันเวลา โดยทั่วไปค่าธรรมเนียมไม่ได้สูงมาก แต่การไม่ปฏิบัติตามระยะเวลาที่กำหนดอาจนำมาซึ่งค่าปรับที่เพิ่มขึ้นได้
ค่าธรรมเนียมการจดทะเบียนพาณิชย์มีดังนี้
- จดทะเบียนพาณิชย์ตั้งใหม่: 50 บาท
- จดทะเบียนเปลี่ยนแปลงรายการ: 20 บาท
- จดทะเบียนเลิกประกอบพาณิชยกิจ: 20 บาท
- ขอให้ออกใบแทนใบทะเบียนพาณิชย์: 30 บาท
- ขอตรวจเอกสาร: 20 บาท
- ขอให้คัดสำเนาและรับรองสำเนา: 30 บาท/ฉบับ
ระยะเวลาในการจดทะเบียนพาณิชย์
- ต้องจดทะเบียนภายใน 30 วัน นับแต่วันที่เริ่มประกอบพาณิชยกิจ
- กรณีมีการเปลี่ยนแปลงรายการที่จดทะเบียนไว้ ต้องยื่นจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงภายใน 30 วัน นับแต่วันที่มีการเปลี่ยนแปลง
- เมื่อเลิกประกอบพาณิชยกิจ ต้องยื่นจดทะเบียนเลิกภายใน 30 วัน นับแต่วันที่เลิกประกอบพาณิชยกิจ
บทลงโทษหากไม่จดทะเบียน
การไม่จดทะเบียนพาณิชย์ตามที่กฎหมายกำหนดมีโทษดังนี้
- ไม่จดทะเบียน: ปรับไม่เกิน 2,000 บาท และปรับอีกไม่เกินวันละ 100 บาท จนกว่าจะได้จดทะเบียน
- ไม่แสดงใบทะเบียนพาณิชย์ไว้ในที่เปิดเผย: ปรับไม่เกิน 200 บาท
- ไม่จัดทำป้ายชื่อ: ปรับไม่เกิน 200 บาท และปรับอีกไม่เกินวันละ 20 บาท จนกว่าจะได้ปฏิบัติให้ถูกต้อง
การจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้าเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม เพราะนอกจากจะเป็นการปฏิบัติตามกฎหมายแล้ว ยังช่วยเพิ่มโอกาสทางธุรกิจให้กับร้านค้าของคุณอีกด้วย
มิตรแท้โชห่วยพร้อมให้คำปรึษา
การจดทะเบียนร้านค้าอาจดูเป็นเรื่องยุ่งยากสำหรับผู้ประกอบการรายย่อย แต่มิตรแท้โชห่วยพร้อมให้คำปรึกษา
มิตรแท้โชห่วยเข้าใจความต้องการของร้านโชห่วย พร้อมให้คำแนะนำเกี่ยวกับการจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้า การเตรียมเอกสาร และการบริหารจัดการร้านให้ถูกต้องตามกฎหมาย
นอกจากนี้ มิตรแท้โชห่วยยังมีโครงการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพร้านค้าปลีกออนไลน์ พร้อมแนะนำระบบการจัดการร้านค้าที่ทันสมัย เพื่อให้ร้านค้าของคุณเติบโตอย่างยั่งยืน
เพราะเราคือที่ปรึกษาที่ดีที่สุด ของร้านโชห่วย
ติดต่อเราได้ที่ Inbox หรือโทร. 02-099-1555
แอดมาที่ Line @mitrtaeshohuay หรือ คลิกเลย! https://lin.ee/KaELIWg
วันเเละเวลาทำการ จันทร์-ศุกร์ (ยกเว้นวันหยุดราชการ) 08:00-17:00 น.
เริ่มต้นธุรกิจอย่างถูกต้องกับมิตรแท้โชห่วย เพราะความสำเร็จของคุณคือความภาคภูมิใจของเรา
VDO การจดทะเบียนพาณิชย์ร้านค้าเพิ่มเติม : คลิ๊ก